Soorten molens in vlaanderen
Windmolens
Er zijn veel verschillende windmolens. In Vlaanderen zijn: bovenkruiers, Staakmolens, Poldermolens en Grondzeilers het meeste gebruikt en terug gevonden. Deze windmolens hadden verscheidende functies, zoals het malen van graangewassen, het oppompen van water enz. De molen hebben door de jaren heen varianten gekregen die een andere naam hebben maar ongeveer hetzelfde zijn .
De verschillende modellen windmolens zijn er gekomen om verschillende soorten werk te verrichten. Zo waren er windmolens die sneller draaiden, maar een koppel stenen hadden terwijl de zwaardere windmolen tot zes paren stenen konden hebben.
Poldermolens hadden geen stenen, de molens werden gebruikt om water van een lager- naar een hoger gelegen gebied te brengen. De eerste poldermolens hadden een scheprad waarmee ze water ongeveer een halve meter omhoog konden krijgen. De tweede generatie had daarentegen een vijzel waarmee ze water vier tot vijf meter hoog konden transporteren. In Vlaanderen vonden we ook molens terug met andere taken dan het malen van graan of het winnen van olie zoals de meeste molens. Dit zijn namelijk de zaagmolens. Die molens maakten van boomstammen planken en balken. Dit was een zeer effectieve manier om hout te verzagen. Voordien werden planken met de hand gezaagd, voor een meter te zagen had je twee personen nodig en duurde het een uur. De molens konden tot vier boomstammen te gelijkertijd afhankelijk van de opbouw van de molen. Dit type van molen waren er ook in verschillende opbouwen zoals: bovenkruiers, stellingmolens enz.
-Anoniem(7 okt 2017).Zaagmolen.geraadpleegd op 24/09/2018 van https://nl.wikipedia.org/wiki/Zaagmolen
-Bauters.P,(1989).Kracht van wind en water: Molens in Vlaanderen,Windmolens.Leuven,België.Davidfons
-Toelen.T, Goublomme.A(2011), Een slag van de molen.Geraadpleegd op 24/09/2018
Zaagmolens in Amsterdam
Watermolens
Door de jaren heen zijn er veel verschillende soorten watermolens in Vlaanderen verschenen en verdwenen. In Vlaanderen waren er minder water- dan windmolens. Dit met de simpele reden dat Wallonië meer wateroppervlakte heeft.
-Anoniem(4 mrt 2018 ), Schipmolens, Geraadpleegd op 24/09/2018 van https://nl.wikipedia.org/wiki/Schipmolen
-Bauters.P,(1989).Kracht van wind en water: Molens in Vlaanderen,Watermolens.Leuven,België.Davidfons
-Molenecho's. Belgisch molenbestand, Geraadpleegd op 24/09/2018 van https://www.molenechos.be/kijk.
De meeste watermolens werden gebruikt om olie uit zaden te persen of als korenmolen. De systemen zijn met de jaren verbeterd. De eerste watermolens hadden een horizontaal rad zonder tandwielen. Hierdoor kon er maar gemalen worden op de snelheid dat het water stroomde. Daarna kwamen de raderen verticaal te staan tegen een muur en kwam het water langst onder. Dit noemen we de onderslagmolen. Later is er de bovenslag molen gekomen, hierbij moest het water van boven komen en op het rad vallen.
Schipmolens zijn watermolens die drijven op het water. Doordat het water onder de boot door gaat is er een groot onderslag rad aanwezig die enorme breedtes konden bereiken.Doordat het water meestal niet snel genoeg stroomde was er een versnellingsbak aanwezig met verschillende groottes van tandwielen. Hierdoor kan de juiste snelheid voor te malen bereikt worden.
Getijdenmolens werden voornamelijk gebruikt om graan te malen. Door dat het tij stijgt wordt er een reservoir opgevuld met water. Als het tij terug zakt loopt het water weg langst het rad. Hierdoor komt het rad in beweging en kan er gemalen worden
Rosmolens
Rosmolens waren er al voor andere types molens. Toen er andere technieken werden gebuikt(wind, water,...) daalde het aantal rosmolens. Als er nog nieuwe rosmolens werden bijgebouwd was dit meestal in de buurt van een windmolen. Zo kon de molenaar ook als er te weinig wind was verder malen, persen, pompen, of karnen.
Bij de kleinere molens stonden de paarden buiten. In de grotere stonden ze daarentegen binnen. Dit waren meestal donkere stoffige plaatsen.
In Vlaanderen stonden veel rosmolens die met de jaren uit het landschap zijn verdwenen, dit is door de komst van de windmolens. Sommige rosmolens in Vlaanderen werden gebruikt als wateropvoersysteem. Dit was meestal dicht bij steden en vinden wen niet veel.
Weetje: Er waren rosmolen die werden ingezet voor het poederen van buskruit, dit type rosmolens noemen we Poedermolens
-Bauters.P,(1989).Kracht van wind en water: Molens in Vlaanderen,Voorlopers.Leuven,België.Davidfons
-Molenecho's. Belgisch molenbestand, Geraadpleegd op 24/09/2018 van https://www.molenechos.be/kijk.
Een rosmolen is een molen die wordt aangedreven door middel van een dier voornamelijke een paard of een ezel. Voor de lichtere taakjes zoals het karnen van melk
In kleine molens was een dier voldoende, bij de grote rosmolens werden er meerdere dieren ingezet. De dieren moesten een zware balk voorttrekken in cirkels. Omdat het werk zwaar en saai was te deed de molenaar het dier een blinddoek om, dit om te voorkomen dat het dier dol werd(tegenwoordig gebruiken ze oogkleppen en zijn het maar korte demonstraties). Doordat de balk in beweging komt gaat de draaibeweging via "De boom"(een verticale balk naar beneden waar onderaan een tandwielenmechanisme was bevestigd) beginnen draaien. Deze tandwielen dreven de maalstenen of de pomp aan naargelang de functie van de molen. Later werd deze techniek op baggermolens gebruikt.
Anoniem.Rosmolen.geraadpleegd op 22/09/2018 van https://www.zogaatdemolen.nl/html/hoegaat_molens/rosmolen.html
Anoniem( 5 okt 2017). Rosmolen.geraadpleegd op 22/09/2018 van https://nl.wikipedia.org/wiki/Rosmolen
Watervluchtmolen
Een watervluchtmolen is een molen die zowel door water als door wind kan worden aangedreven.
Kilsdonkse Molen
De watervluchtmolens zoals de Kilsdonkse Molen Konden in het deel van de windmolen graan malen en in de watermolen olie uit zaden persen. Bij windstil weer konden de molenaars de aandrijving via de wieken afsluiten en op het rad zetten. Deze molen heeft twee raderen die als de wieken draaide, konden gekoppeld worden aan elkaar en allebei de aandrijving voor de watermolen zijn.
Mondelinge bron: molenaar van Levende Molens vzw
Deze molens vonden we in het Vlaamse landschap vaker terug. Nu zijn er in Vlaanderen geen enkele meer te vinden. Dit is vooral door de oorlog, waarin ze zoveel mogelijk molens probeerde te vernietigen en door de opkomst van stoommachines.
De molens konden worden gebruikt met windstil weer door van aandrijving over te schakelen. De meeste Watervluchtmolens in Vlaanderen waren zoals de Hüvener Mühle en konden maar een functie vervullen zoals graan malen.
Hüvener Mühle